Hastalıkların taşıyıcıları olan sivrisinekler, dünyadaki en ölümcül böceklerdir. Her yıl yüz binlerce insan, hastalık taşıyan bir sivrisinek tarafından ısırıldıktan sonra sıtma, dang humması ve sarı humma nedeniyle ölüyor. Sivrisinekler ayrıca çiftlik hayvanları ve evcil hayvanlar içinde ciddi tehdit oluşturan hastalıklar taşıyor. Bunu bilmek, onları etrafta tutmanın gerçek bir değeri olup olmadığını düşündürüyor. Bilim dünyasında da bu konuda farklı görüşler dönem dönem ortaya çıkıyor. Peki o zaman ne yapmalı, mümkünse sivrisineklerin hepsini yeryüzünden yok etmeli miyiz?
1.
Dünyadaki Sivrisineklerin Uzun Tarihi
Sivrisinekler bu gezegende insandan çok önce de yaşadılar. En eski sivrisinek fosilleri yaklaşık 200 milyon yıl öncesine, Kretase dönemine ait. Bugüne kadar dünyada 3.500’den fazla sivrisinek türü tanımlanmıştır ve bunlardan sadece birkaç yüz türü insanları ısırır veya rahatsız eder. Aslında sadece dişi sivrisinekler insanları ısırır. Erkek sivrisinekler, insan derisine nüfuz edecek organlara sahip değildir.
2.
Sivrisineklerin Hayvanlar İçin Faydaları
Pek çok bilim insanı, sivrisineklerin değerlerinden çok güçlükler sunduğunda hemfikirdir. Yılda bu kadar çok insan ölümünün nedeni oldukları gerçeği, onları gezegenden silmek için yeterli bir neden gibi gelmektedir.
Bununla birlikte, doğada tüm türler var oldukları ekosistem içinde belirli bir rol üstlenir. Ama insanlardan farklı olarak diğer türler için doğaya sağlanan fayda bireysel değil, türün ekosistem üzerindeki katkısına özgüdür. Sivrisineklerin bize bir faydası olmayabilir fakat besin zincirinde önemli bir yeri vardır.
Sivrisinek larvaları suda yaşayan böceklerdir ve bu nedenle sucul besin zincirinde önemli bir rol oynarlar. Sivrisinek larvaları, balıklar ve diğer suda yaşayan hayvanlar için besleyici ve keyifli atıştırmalardır. Ayrıca, sivrisinek larvaları atık ürünlerle beslenerek bitki topluluğunun gelişmesi için gerekli olan azot gibi besinleri hazırlarlar. Dolayısıyla, sivrisineklerin ortadan kaldırılması, bu bölgelerdeki bitki büyümesini etkileyebilir.
Bir sivrisineğin rolü, sadece larva aşamasında bitmez. Yetişkinler olarak sivrisinekler kuşlar, yarasalar ve örümcekler için eşit derecede besleyici öğünler olarak hizmet eder. Sivrisinek neslinin ortadan kaldırılması, ekosistem üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Bununla birlikte, birçok bilim insanı, ekosistemin eninde sonunda kendini yenileyeceğini ve sistemde başka bir türün yerini alabileceğini öne sürüyor.
3.
Sivrisineklerin Bitkiler İçin Faydaları
Sadece bazı sivrisinek türlerinin dişileri, yumurta bırakmak için gerekli proteinleri elde etmek için kana ihtiyaç duyar. Çoğunlukla, erkek ve dişi yetişkin sivrisinekler enerji için nektara bağlıdır. Sivrisinekler nektarı alırken, farklı bitki yaşam türlerinin gelişmesini sağlamaya yardımcı olmak için bitkileri döller. Sivrisinekler bitkileri, özellikle de hayatlarının çoğunu çevresinde geçirdikleri sucul bitkileri tozlaştırdığında, bu bitkilerin yaşamasına yardımcı olurlar. Bu bitkiler diğer hayvanlar ve organizmalar için koruma ve barınak sağlar.
İnsanlar İçin Olası Faydalar
Sivrisinek, hastalıkları tüm dünyaya yaymak için çalışmalarına devam ederken, sivrisinek tükürüğünün dünya çapında 1 numaralı insan katili olan kardiyovasküler hastalığın tedavisi için potansiyel kullanıma sahip olabileceğine dair bazı umutlar vardır. Umut verici bir uygulama, pıhtılaşma inhibitörleri ve kılcal dilatatörler gibi pıhtılaşma önleyici ilaçların geliştirilmesidir.
Sivrisinek tükürüğünün bileşimi 20’den az baskın protein içerir. Bilim insanları hala böceğin tükürüğünde bulunan moleküllerin yaklaşık yarısının ne olduğunu bilmemektedir.
Kaynak: 1