Gombe şempanze savaşı, Gombe Ulusal Parkı’nın kuzeyinde yaşayan Kasakela grubunun, güneyinde yaşayan Kahama grubuna açtığı ve 4 yıl süren savaştır.
1974-1978 yılları arasında Tanzanya’da bir kabile savaşı başladı. Yerel bir liderin ölümünden sonra klasik gerilla savaşına karışan iki rakip grup kuruldu.
Sonunda kuzey grubu, güney grubunu sistematik olarak ortadan kaldırarak neredeyse hepsini, hatta çocukları bile öldürdü ve kurtulanları kaçırdı.
Ancak bu savaşı eşsiz kılan şey, tüm katılımcıların Şempanze olmasıydı. Gombe Şempanze Savaşı, 1974-1978 yılları arasında Tanzanya’daki Gombe Ulusal Parkı‘ndaki iki şempanze grubu arasındaki vahşi çatışmalara verilen isimdir.
Savaşın tarafları arasında Kasakela ve Kahama grupları bulunmaktadır.
1. Gombe Ulusal Parkı’nda, parkın kuzeyini kontrolünde tutan Kasakela grubu ve parkın güneyini yöneten Kahama grubu vardı.
Bu iki grup, söz konusu savaştan yıllar önce tek ve büyük bir grup olarak barış içinde yaşamışlardı. Ancak 1974 yılında ünlü primatolog Jane Goodall‘ın grubu incelemeye başlaması sırasında, şempanzeler arasındaki gruplaşma giderek netleşmeye başlamıştı.
Her ne kadar grup içi ayrışmayı 1974 yılında tespit etmiş olsa da Goodall’ın arazi notları üzerinde yapılan analizler, ayrışmanın 1971’e kadar geri gittiğini gösterdi.
2. Notlar, Kahama grubu içerisinde 6 yetişkin erkeğin bulunduğunu göstermekteydi.
Bu erkekler arasında “Hugh”, “Charlie” ve “Goliath” olarak bilinen üç meşhur şempanze de vardır. Ayrıca 3 dişi şempanze ve onların yavruları ile “Sniff” isimli 1 adet ergen şempanze de Kahama grubunu oluşturmaktaydı.
Öteki grup olan Kasakela ise daha büyüktü: 12 dişi şempanze ve yavruları ile birlikte 8 yetişkin erkek şempanzeden oluşmaktaydı.
3. Savaşın başladığı tarih: 7 Ocak 1974
Goodall ve onun saha gözlemcileri ayrıntılı notlar izleyip kaydederken, Kasakela grubu Kahamalara karşı “sistematik şiddet kampanyası” olarak tanımlanabilecek bir hareket başlattı. Kasakelalı erkek grupları, görünüşte bir şeyler ararmış gibi davranarak gizlice Kahama bölgesine girmeye başladılar.
Ocak 1974 ‘te Kasakela grubundan 6 yetişkin erkek, bir ağaçta tek başına meyve yiyen Godi adında genç bir Kahama erkeğine saldırdı.
Kasakelalılar onu ağaçtan çekip yere düşürdü ve bir kısmı Godi’yi kolları ve bacaklarından tutarken diğerleri onu dövdü, ısırdı ve birkaç kere büyük bir kayaya çarptı.
Godi sürünerek uzaklaştı fakat bir daha asla görülmedi. Büyük ihtimalle dayaktan öldü. Resmi ve bilimsel kayıtlara göre bu olay, bir şempanze grubunun kendi türlerinden olan bir diğer bireyi kasti olarak ilk öldürüşüdür.
4. Sonraki 4 sene boyunca Gombe Ulusal Parkı şempanzeleri barış yüzü görmedi.
Sonraki dört yıl boyunca, Kasakela grupları Kahama erkeklerini sistematik olarak araştırdı ve pusu kurdu. 1977’de Kahama erkekleri Charlie ve Sniff öldürüldü.
Birliğin erkekleri tamamen ortadan kalktıktan sonra, Kasakela akıncıları kadınlara döndü. Bunlardan üçü zorla Kasakela topraklarına sürüklendi, bir başkasının dövüldüğü ve ısırıldığı, diğerlerinin kaybolduğu ve muhtemelen öldürüldüğü gözlendi.
Grubun tüm bebeklerine de zarar verildi. 1978’de Kahama grubu artık yoktu. Tamamen ve sistematik bir şekilde silinmişti.
5. Bu süreçte yaşanan kan dondurucu olaylar Jane Goodall’ın kitaplarında şu şekilde anlatılmıştır:
Gombe Şempanze Savaşı boyunca gördüklerimi hazmedebilmek için yıllarca çaba sarf etmem gerekti. Birçok gece uykumda korkuyla uyandım ve savaşın korkunç görüntülerini aklımdan çıkarmaya çabalamak zorunda kaldım.
Şempanzelerden biri olan Satan’ın, Sniff‘in yüzüne aldığı derin yaradan çenesinden akan kanları içmek amacıyla ellerini bir bardak gibi kullanması…
Normalde son derece zararsız olan yaşlı Rodolf’un 2 kiloluk bir taşı Godi’nin yere yığılmış vücuduna vuruşu… Jomeo’nun Dé’nin baldırından bir deri parçasını koparıp atışı…
Figan’ın durmaksızın, tekrar tekrar, acımasızca Goliath‘ın titreyen bedenini yumruklaması…
Ki Goliath, Figan’ın küçüklüğündeki kahramanlarından birisiydi!
6. Bu saldırılar sonrasında Kasakela grubu, Kahama grubunun elindeki tüm alanı yavaş yavaş ele geçirmeyi ve kendi topraklarına katmayı başarmıştır.
Ne var ki Kasakela’nın bu zaferi kalıcı olmamıştır. Kahama grubunun ortadan kalkışı, Gombe Ulusal Parkı‘ndaki güç dengelerini bozmuştur.
Kasakela, yeni edindiği topraklar sayesinde bir anda Kalande isimli bir diğer şempanze grubu ile komşu haline gelmiştir.
Kasakela’nın bu hızlı ve güçlü ilerleyişi, Kalande grubundaki şempanzelerin korumacı bir strateji izlemesine neden olmuştur.
7. Ne var ki Kalande şempanzeleri hem fiziksel güç bakımından hem de sayısal olarak Kasakela şempanzelerinden üstündü.
Kasakela’nın ilerleyişini durdurmak ve Kasakela’nın toprak kazanmak konusunda ne kadar istekli olduğunu tespit etmek adına Kalande şempanzeleri birkaç defa Kasakela’nın yeni topraklarına saldırı düzenledi.
Kasakela, bu güçlü saldırılar sonucunda kısa sürede Kalande’ye boyun eğdi ve kazandığı toprakların büyük bir kısmından çekilmek zorunda kaldı.
8. Gombe Şempanze Savaşı, insanlığın resmi olarak tanıklık ettiği ilk şempanze savaşı olarak bilim tarihindeki yerini aldı.
Her ne kadar bu anlatımlar bazı bilim insanları tarafından “aşırı insanlaştırılmış bir dil kullanmak” ile suçlanmışsa da sonradan yapılan analizlerin hepsi, Gombe’de yaşananları doğruladı.
Üstelik sadece bununla da kalmadı, Goodall’ın müdahalelerinin hiçbirinin şempanze grupları arasındaki savaşa etki etmediğini, tarafların tamamen doğal nedenlerle bu savaşı başlattığını ortaya koydu.
Böylece Gombe Şempanze Savaşı, insanlığın resmi olarak tanıklık ettiği ilk şempanze savaşı olarak bilim tarihindeki yerini aldı.
Kaynak; 1
konuları bu şekilde sayfa sayfa yaptığınız zaman okunma sayısı düşecektir aşağı doğru yapmanız sizin ve bizim açımızdan daha iyi olur.sitenizde daha fazla konu okumak ıstiyorum ama her sayfaya tıklarken beklemek beni skıyor bir çok kişide aynı düşünüyor olabilir